Cursus snoeien Moestuinadvies

Redenen om een boom of struik te snoeien:

  • Gezondheid
  • Vorm
  • Productie

De groeirichting van planten is

  • Omhoog – en
  • Naar het licht

Aan een tak of jonge stam herken je groeiknoppen. De bovenste is de eindknop. Deze bevat het meeste groeihormoon en deze wil naar het licht; bepaalt de groeirichting. Dit heet ook wel ‘dominantie van de top’. Verder zijn er ‘slapende’ zijknoppen als reserve, voor als er iets gebeurt met de eindknop. Deze zijknoppen kunnen indien nodig de dominantie van de top overnemen.

Een beschadigde struik of boom herstelt een wondje door het in te drogen en verhouten. Zo beschermt de plant zich tegen schimmels en bacteriën. Soms ontstaat er toch een besmetting. De plant sluit dan de sapstroom naar het beschadigde deel af. Zo ontstaat dood hout. Daarin kunnnen dan weer wél schimmels binnendringen en door de natuurlijke beschermingsbarriere van de boom heen dringen. Zo kan de hele boom aangetast worden. Daarom moet je dood hout weghalen. Als je snoeit blijven er ook wondjes op de boom achter. Je verkleint de kans op besmetting als je schoon en scherp gereedschap gebruikt. Onderhoud je snoeischaar, maak schoon met alcohol en houd hem scherp met een wetsteen. Laat de snoeischaar indien nodig slijpen.

De snoeischaar heeft een snijdende zijde. Deze zijde houd je bij het snoeien aan de zijde van de boom, zo dicht mogelijk bij de knop waar je snoeit. Daarmee voorkom je zo veel mogelijk dat er een stukje over blijft voorbij de nieuwe ‘top’. De sapstromen komen niet verder dan die top dus zo’n stukje zou leiden tot onnodig door hout.

Fruit snoei je in het najaar. Kersen en pruimen net na de bloei. Zie de tabel voor meer info. Snoeien doe je zoveel mogelijk met droog weer en als er geen vorst is.

‘Snoeien doet groeien’: daar waar je veel weghaalt groet de plant juist ook hard weer terug. Als je snoeit in het voorjaar als er sterke sapstromen zijn dan komt er vaak sap uit de wond, bijvoorbeeld bij walnoten en druiven. Dit kan het beste aan de lucht drogen op natuurlijke wijze. Gebruik geen wondenpasta want dan droogt de wond juist langzamer!

30% – Haal bij het snoeien maximaal 30% van de gezonde takken weg. De plant heeft voldoende bladeren nodig voor de fotosynthese, dus om enerrgie uit het licht te halen.

Verwijder dode takken het eerst.

    Bij vormsnoei kan er sprake zijn van een vrije vorm (een boom zoals je hem normaal tekent) of van leivorm (vaak met takken via rekjes geleid).

    1. Kies eerst de gesteltakken: de takken die de vorm gaan bepalen. Kieze deze takken zo dat ze verpreid zijn en naar verschillende richtingen wijzen. Doe dit als volgt:
    2. Verwijder ‘schurende’ takken, kruisende takken en parallelle takken
    3. Verwijder dunnere takken en hangende takken. Terugzetten op knop: Takken ‘sturen’ via het ‘oog’: de positie van een zijknop geeft aan in welke richting de tak verder zal groeien. Knip met de snijdende zijde op enkele milimeters van de kop en knip schuin af zodat water er makkelijk af kan glijden. Terugzetten op stam: hele tak weghalen.
    4. Verwijder kleinere takken die naar binnen groeien en haal aan het einde van de gesteltakken takjes weg. De gesteltakken zullen dan meer in de dikte groeien en steviger worden.

    Bij een oude boom is de vorm al bepaald en is er alleen nog sprake van onderhoudssnoei:

    1. Verwijder dood hout
    2. Verwijderdubbele toppen, kruissende en schurende takken, te laag hangende takken.
    3. Haal ‘waterloten’ weg. Dit zijn rechtomhoog groeiende takken, een reactie op eerdere snoei. Deze loten kosten de boom veel energie en moeten daarom weg.
    4. Als je nog geen 30% van gezodne takken hebt weggehaald kun je nog gesteltakken terugknippen om ze steviger te maken.